Kraljevina Švedska je ustavna i unitarna parlamentarna monarhija sa 10,5 miliona stanovnika. Monarh koji vlada od 1973. godine uglavnom ceremonijalno jeste Karl XVI Gustaf. Kralj Švedske je mnoga svoja izvorna ovlašćenja izgubio 1974. godine kada je Vlada izdala tzv. Instrument Vlade kojim se jasno opisao budući politički sistem države. Kralj je dužan da otvara sednice parlamenta, prihvata agremane, prima strane državnike i odlazi u zvanične posete. Ono što je specifično jeste da kralj predsjedava sednicama Saveta za spoljne poslove i nerijetko učestvuje u radu Vlade. Dakle, izvršnu vlast u Švedskoj obavljaju, ceremonijalno kralj, a efektivno Vlada Kraljevine.
Kada je reč o zakonodavnoj vlasti, tada ne možemo a da ne spomenemo Rikstag kao okosnicu legislative. Rikstag je jednodomni parlament u kome sedi 349 poslanika biranih na četiri godine. Do ovakve forme parlamenta Švedske došlo se nizom reformi: od klasičnih sednica feudalne staleži iz 1435. godine, preko stvaranja bikameralnog legislativnog tijela 1866. godine, pa sve do konačnih reformi iz 1970. godine. Predsedavajući parlamenta je nakon reformi dobio dosta veća ovlašćenja, kao npr. pravo da imenuje mandatara za sastav Vlade. Poslanici u Rikstagu nisu zaposleni, nego samo privremeno predstavljaju svoje glasače, te dobijaju uplate za svoj rad, a ne i plate.
Pre nego što spomenemo izborni sistem Kraljevine Švedske, potrebno je ukratko predstaviti glavne subjekte na izborima. Stranke u Švedskoj su mnogobrojne, ali ih možemo svrstati u jasno podeljena dva tabora. Prvi blok predstavljaju stranke okupljene oko Socijaldemokratske partije poput Zelenih, a drugi blok čini konzervativno-liberalna koalicija koja okuplja liberale, centriste, desničare i klerikalce. Najvećim periodom u novijoj švedskoj istoriji vladali su socijaldemokrate sa koalicionim partnerima.
Švedska je podeljena na 29 izbornih jedinica u kojima se proporcionalno broju stanovnika bira ukupno 310 poslanika. Preostalih 39 mesta se koristi za tzv. preraspodelu. U procesu klasične preraspodele učestvuju samo stranke koje su prešle cenzus od 4%, a stranke koje osvoje više od 12% učestvuju u preraspodeli fiksnih mesta posebne izborne jedinice. Da bi stranka ušla u Rikstag potrebno je da pređe cenzus od 4% na nivou države ili 12% na nivou izborne jedinice. U izbornim jedinicama zastupljen je proporcionalni izborni sistem sa otvorenim listama. Na izborima se ujedino biraju i zamjenici poslanika.
Kralj Švedske samo otvara novi saziv parlamenta, ali ne vrši nikakav posao vezan za formiranje nove Vlade. Nakon što predsedavajući Rikstaga sasluša sve predstavnike stranaka, imenuje mandatara kome poverenje izglasavaju poslanici. Nakon toga, premijer imenuje ministre koji su odgovorni isključivo njemu, a on Rikstagu. Ono što je takođe specifično jeste da agencije koje rade u određenim ministarstvima, kao i službe, nisu odgovorne ministarstvima nego Vladi u celini.
Autor: Srđan Radanović